GİZLİ ÇOCUK İŞÇİLİĞİ: AVRUPA SURİYELİ GÖÇMENLERİN UCUZ EMEĞİ ÜZERİNDEN GİYİNİYOR

Binlerce Suriyeli s???nmaz? Türk tekstil endüstrisinin farkl? kollar?nda çal???yor. Buralara bakt???m?z zaman çocuk i?çili?inin çok yo?un oldu?unu ve ücretlerin insafs?zca dü?ük oldu?unu görmekteyiz.

?ükrü 12 ya??nda ve tekstil fabrikas?ndan çal???yor. ?stanbul’un kenar semtlerinden birinde bir bodrum kat?na kurulmu? atölyede çal???yor. Yükü a??r. Bugün hafta içi ve Türk çocuklar? okula gidiyor ?ükrü ise 15 diki? makinesine gerekli kuma?? götürmekle me?gul. Bu atölyede üretilen ürünlerin büyük bölümü Avrupa pazar?na gidiyor. ?ükrü Suriyeli bir Kürt ve amcas? ile 10 ay önce kam??l?dan kaçm??. Haftada 60 saat çal???yor ve 600 lira kazan?yor ve ailesine destek olmaya çal???yor. Suriye’ye dönünce yeniden okula ba?layaca??m diyor. Fabrika amiri ise durumun kendi suçlar? olmamaklar birlikte haftada 60 saat çal??man?n yanl?? oldu?unu belirtiyor ve ekliyor, Bu devletin hatas?.
Türkiye’deki Suriyeli i? gücü hakk?nda kesin bir bilgi yok ancak ülkede 2.3 milyon Suriyeli oldu?u ve 250000 illegal Suriyeli göçmenin çal??t??? biliniyor. Ülkedeki Suriyelilerin yaln?zca yüzde 10 u kamplarda ya??yor ve geri kalan yüzde 90 do?al olarak geçimlerini bir ?ekilde sa?lamak zorunda. ?nsan haklar? izleme raporlar?na göre hiç de küçümsenmeyecek bir çocuk i?çilik durumu söz konusu.
Türkiye’nin dev tekstil endüstrisi Avrupa’n?n temel tekstil sa?lay?c?s? konumunda ancak buradaki i?gücünün yüzde 60 hala kay?t d???. ?uan buna Suriyeli s???nmac?lar?n eklenmesiyle tam bir ke?meke?e dönmü? durumda ve çal??anlar?n insani çal??ma ?artlar?na sahip olup olmad?klar? oldukça tart??mal? bir konu. Türkiye’nin Suriyeli s???nmac?lar konusundaki tavr? bu aya kadar misafir olduklar? yönündeydi. Ancak art?k 6 aydan fazla ülkede kalm?? s???nmac?lar çal??ma iznine ba?vurabilecekler.
Ayr?mc?l?k
Yeni çal??ma izni verilmesinin temel amac? Suriyeli göçmenlerin asgari ücret olan 1647 liray? almas?n? sa?lamak. Abdo adl? Deyrüzzor’dan kaçm?? Suriyeli bir göçmen durumu Türk i?çilere göre daha fazla çal???p daha az ücret alarak sürdürülen bir sömürüyle aç?kl?yor. ?stanbul ve mersindeki tekstil atölyeleri binlerce Suriyeli çal??t?r?yor. E?er yasal bir ?ekilde çal??amazsan?z i? güvenli?iniz yoktur. Her zaman ücretlerimizi geç al?yoruz ve ödememiz gereken faturalar var.
Bu örnek d???nda yüzlerce örnek var ve hepsi kötü ko?ullarda çal???yorlar. Bu insanlar buralara hayallerini b?rakarak gelmi?ler ve hepsi hayallerine geri dönmek istiyorlar. Ancak Türkiye’deki durum bu insanlar?n ya?ama arzusunu yaral?yor.
Avrupa markalar?n? bekleyen risk
Türkiye’deki tekstil endüstrisinin bu yasa d???l??? asl?nda Avrupa markalar? için bir risk ta??yor. Çünkü ?uan bu zincirleme üretim sisteminin Suriyeli s???nmac?lar?n sömürüsüyle döndü?ü a?ikâr. Bu sektör Türkiye’de orta ölçütlü ve daha küçük atölyelerde dönmekte ve büyük markalar?n ihtiyac? bu ?ekilde giderilmekte. ?ükrünün marka yap??t?rd??? ürünler ?talya’ya gönderilecek. Guardian Piazza adl? bu ?talyan ?irketine durumu sormu? ancak hiçbir cevap alamam??t?r.

Tekstil endüstrisinde çocuk i?çilik ve endüstri bu durum için ne yapabilir?
Dünyada çocuk i?çili?i say?s? 170 milyon civar?nda ki bunlar bizim için en önemli sektörler.
AD?L G?Y?N?M ÖRGÜTÜ ?uan Türkiye’ye odaklanm?? durumda ve üyelerine Türkiye’deki s???nmac?lar?n?n çaresizli?inin kötüye kullan?lmas?n?n önüne geçilmesini sal?k vermekte. Markalara s???nmac? çaresizli?inin sömürüldü?ü ülkeler ve kurumlarla bütün ili?kilerinin kesilmesini söylüyor. Bu i?çilerin statüsü ilerletilene kadar bu durumun sürdürülmesi ça?r?s? yap?yor. Ancak bunun hiç de kolay olmad???n? da kabul ediyor. Suriyeli s???nmac?lar?n?n eme?inin sömürüldü?ü ve be emek gücüyle ihtiyaçlar?n?n kar??land??? 28 büyük Avrupa firmas? var. Bu firmalara tedarikçilerinin nas?l insana çal??t?rd??? konusunda sorumluluk sahibi olmas? ça?r?s?nda bulunulmu? durumda.

http://www.theguardian.com/sustainable-business/2016/jan/29/hidden-child-labour-syrian-refugees-turkey-supplying-europe-fast-fashion

(Sendikam?z?n da katk?lar?yla gazeteci dostumuz Frederik Johannisson taraf?ndan haz?rlanan ara?t?rma-makale, kizilbayrak.net çeviri kolletifi taraf?ndan sendikam?z ad?na çevirilmi?tir.)